تبیین جامعه شناختی رفتار زباله پراکنی در بین شهروندان (مطالعه موردی: گردشگران استان مازندران

امروزه زباله پراکنی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی، اجتماعی، زیباشناسی در سراسر جهان مطرح است. زباله پراکنی مصداقی از بی نظمی اجتماعی شهروندان، در حوزه شهروندی محیط زیست می باشد که در فضاهای شهری و عمومی موجب تشدید مسائل مربوط به زباله شده است. بدین منظور هدف تحقیق حاضر بررسی جامعه شناختی زباله پراکنی در بین گردشگران استان مازندران و عوامل موثر بر آن می باشد. روش انجام این تحقیق پیمایش، جامعه آماری تحقیق گردشگران استان مازندران بوده است. نمونه آماری تحقیق 385 نفر بوده و برای نمونه گیری هم از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه خود اجرا استفاده گردید. بعد از جمع آوری اطلاعات فرضیه های تحقیق در دو سطح توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار spss وamos مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس اطلاعات جمع آوری شده 4/50 درصد از پاسخ دهندگان در این تحقیق زن و 6/49 هم مرد بوده و میانگین سنی افراد 30 سال می باشد. 6/33درصد افراد میزان زباله پراکنی شان بالا، 9/33درصد دارای زباله پراکنی متوسط و6/32 درصد هم میزان زباله پراکنی شان پایین بوده است. در کل می توان گفت میزان زباله پراکنی گردشگران در حد متوسط رو به بالا است. نتایج تحقیق نشان می دهد که متغیرهای زمینه ای چون سن، جنس، وضعیت تأهل پاسخگویان در رفتار زباله پراکنی آنها تعیین کننده بوده است و تفاوت معناداری دارند. به طوری که جوانان بیشتر از افراد مسن و مردها بیشتر از زنان، مجردها بیشتر از افراد متأهل زباله پراکنی می کنند. در بین متغیرهای زمینه ای فقط میزان درآمد و تحصیلات با زباله پراکنی تفاوتشان معنادار نبوده است. طبق نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بین نگرش زیست محیطی، ضعف هنجار اجتماعی، عدم احساس مسئولیت، زباله پراکنی توسط دیگران، عادت، گمنامی، فقدان خدمات با زباله پراکنی رابطه معناداری وجود دارد. مطابق با آزمون مدل نظری تحقیق که با روش مدل سازی معادله ساختاری انجام شده است؛ مشخص گردید که مولفه های تحقیق به همراه شاخص هایشان توانستند 37/0 از تغییرات متغیر وابسته(رفتار زباله پراکنی) را مورد تبیین قرار دهند. مابقی آن عوامل دیگری می باشند که خارج از این بررسی هستند.